متن پیام سردار سرتیپ نقدی (رییس سازمان بسیج مستضعفین) به مناسیت آغاز سال نو به مهندس جعفر لک زائی :

بی ولایت بهار پاییز است         از ریا این شعار لبریز است

بر حذر باش مدعی بس کن     این جماعت بصیرتش تیز است

بسم الله الرحمن الرحیم یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ اسْتَجِیبُواْ لِلّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاکُم لِمَا یُحْیِیکُمْ وَاعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ یَحُولُ بَیْنَ الْمَرْءِ وَقَلْبِهِ وَأَنَّهُ إِلَیْهِ تُحْشَرُونَ (24 ) ای کسانی که ایمان آورده اید ، خدا را اجابت کنید و نیز پیامبر را آن گاه که شما را به اسلام که موجب حیات شماست فرا می خواند و بدانید که خدا میان آدمی و قلب او حایل می شود و بدانید که همگان به سوی او روانه می شوید و در حضور او گرد می آیید . مفهوم در آیات قبلی عرض کردیم خداوند به مسلمانها فرمودند که شما باید از دستورات پیامبر اطاعت کنید رویگردانی از فرامین ایشون نداشته باشید . در این آیه خداوند می فرماید : یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ اسْتَجِیبُواْ لِلّهِ وَلِلرَّسُولِ ( کلمه استجیبوا از جَوَبَ گرفته شده ، همان جواب و پاسخ دادن است) پاسخ بدید شما به دعوتهایی که خدا و رسول از شما داره إِذَا دَعَاکُم لِمَا یُحْیِیکُمْ کلمه دعا از دعو گرفته شده ، به معنی صدا زدن ، فرا خواندن یحییکم از حیَیَ گرفته شده به معنی حیات و زندگی می فرماید : هنگامی که پیامبر شما را فرا میخواند ، صدا می زند ، به سوی آنچه که به شما حیات و زندگی می بخشد ، ای مومنین خدا و رسول وقتی که شما رو به امری دستور میده یا از یک موردی نهی می کنه ، همه برای این هست که به شما حیات و زندگی بده وَاعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ یَحُولُ بَیْنَ الْمَرْءِ وَقَلْبِهِ کلمه یحول از حَوَلَ به معنی حائل گرفته شده و کلمه مرء برای انسان به کار میره و کلمه قلب هم به معنی باطن و روح انسان است . بدانید که خداوند قرار گرفته بین انسان و قلب انسان. وَأَنَّهُ إِلَیْهِ تُحْشَرُونَ حشر به معنی برانگیخته شدن است ، اشاره داره به روز قیامت و اینکه در روز قیامت همه بندگان خدا به سوی خداوند محشور می شوند و مورد حساب و کتاب قرار می گیرند . مجموعا این آیه دنبال بیان این مطلب است که دستورات خدا همه برای احیای انسان است و انسان باید بداند که خداوند ناظر بر رفتارها و اندیشه های اوست . ان شاءالله که ما هم بتونیم اندیشه های سالم و رفتارهای سالمی رو به محضر خداوند متعال داشته باشیم . تفسیر چه پیشنهاد قشنگی خدا به بندگانش داده می فرماید : یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ اسْتَجِیبُواْ لِلّهِ وَلِلرَّسُولِ ای مردان و زنان با ایمان پاسخ مثبت بدید به خدا و فرستاده او ، لبیک بگویید ، قهر نکنید ، بیاید با خدا رفیق بشید ، نتیجش چیه ؟ إِذَا دَعَاکُم لِمَا یُحْیِیکُمْ خدا و پیغمبر وقتی شما رو دعوت میکنند میخوان شما رو زنده کنن ، حیات ببخشند. وَاعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ یَحُولُ بَیْنَ الْمَرْءِ وَقَلْبِهِ و بدانید ، خداوند همین نزدیک نزدیک دل شاست ، بین شما و قلب شما ، همونجا خداست ، خیلی نزدیکه خدا ، هر وقت شما اراده کنید ، خدا همونجا هست . وَأَنَّهُ إِلَیْهِ تُحْشَرُونَ و خداوند کسی است که به سوی او باز می گردید ، شما که با مردن نیست نمی شوید ، پس از مردن زنده می شوید ، حشر شما به سوی خداست . حساب و کتاب شما با خداست ( انا لله و انا الیه راجعون )ما از خدا هستیم و به سوی خدا پر می کشیم ، پس بیایم لبیک بگیم به خدا ، پاسخ بگوییم به دعوت خدا ف و خلیفه خدا در زمین ، پیامبر . پس از پیامبر حجت های خدا ، امامای معصوم ، به راه آنها برویم . پیام ها 1. شرط ایمان واقعی ، اجابت کردن دعوت خدا و رسول است . ( یا ایها الذین آمنوا استجیبوا لله و للرسول ) 2. دعوت خدا و رسول ، دارای حقیقت و هویتی واحد است ( دعاکم ) و نفرمود دعواکم 3. حرکت در مسیر خدا و انبیا ، حیات واقعی است و کناره گیری از آن ، مرگ انسانیت است . دعاکم لما یحییکم 4. تمام دستورات دینی و فرامین انبیا ، حتی فرمان جنگ و جهاد ، مایه حیات فرد و جامعه می باشد . دعاکم لما یحییکم 5. کسی که به حضور و احاطه خداوند ایمان داشته باشد ، از دعوت پیامبران سرپیچی نمی کند . استجیبوا ... یحول بین امرء و قلبه 6. تا فرصت داریم ، حق را بپذیریم ( بنابراین که حائل شدن خدا بین انسان و قلبش ، کنایه از مرگ باشد ) استجیبوا ... یحول بین المرء و قلبه 7. نه مومن مغرور شود و نه از کافر مایوس گردید ، چون دلها به دست خداست و او مقلب القلوب است . یحول بین المرء و قلبه 8 . هر فکر و اندیشه ای که بر دل انسان بگذرد ، خداوند بدان آگاه است ( یحول بین المرئ و قلبه ) 9.خداوند از هر چیزی به انسان نزدیک تر است ، حتی از قلب او به خودش . یحول بین المرء و قلبه . 10. همه ما خواسته یا ناخواسته در قیامت محشور خواهیم شد ، پس به رسولان الهی پاسخ مثبت دهیم ( استجیبوا لله و للرسول .... الیه تحشرون

روز پرشکوه و فراموش نشدنی دیار اترک. امروز بجنورد، مرکز استان خراسان شمالی قلب تپنده ایران اسلامی بود. امروز سرانجام انتظار چند هفته ای مردم خراسان شمالی به پایان رسید و رهبر انقلاب اسلامی سفر خود به این استان را آغاز کردند. حضرت آیت الله خامنه ای ساعت 9 و سی دقیقه صبح امروز وارد فرودگاه بجنورد مرکز استان خراسان شمالی شدند . انبوه مردم که از ساعت ها منتظر ورود رهبر انقلاب بودند با خروج خودروی حامل حضرت آیت الله خامنه ای از فرودگاه بجنورد، دیگر سر از پا نشناختند و یکپارچه غرق در شور  شعف و شادی شدند و از همان ابتدا خودروی حامل ایشان در میان انبوه جمعیت قرار گرفت.
استقبالی که مردم باب الرضا(ع) به ویژه جوانان و نسل سومی ها از رهبر انقلاب اسلامی کردند، صحنه های کم نظیر و نابی را از عشق و دلدادگی مردم و نسل جوان به نظام اسلامی و ولایت را رقم زد، صحنه هایی که دوربین های تصویر برداری، هیچگاه نمی توانند عمق و عزمت آن را به تصویر بکشند.
آنچه امروز در خیابان های بجنورد به چشم می خورد، حضور گسترده و پرشور و نشاط همه قشرها و قومیت های مختلف مرزنشینان غیور خراسان شمالی بود. ترک و کرد و ترکمن، فارس و تات و شیعه و سنی، همه آمده بودند.
جمعیت انبوه استقبال کننده از حضرت آیت الله خامنه ای، در طول مسیر فرودگاه بجنورد تا ورزشگاه تختی به حدی بود که خودروی حامل رهبر انقلاب اسلامی بارها از حرکت ایستاد به گونه ای که در برخی مسیرها، تا دقایقی، به هیچ وجه امکان حرکت وجود نداشت.
حضرت آیت الله خامنه ای پس از استقبال پرشکوه مردم که حدود دو ساعت به طول انجامید، وارد ورزشگاه تختی بجنورد شدند و مورد استقبال جمع دیگری از مردم قرار گرفتند که از ساعت ها قبل، در این ورزشگاه منتظر ورود رهبر انقلاب اسلامی بودند.
حضرت آیت الله خامنه ای در جمع پُرشور دهها هزار نفر از مردم بجنورد در ورزشگاه تختی، با ارائه تحلیل جامعی از حرکت صعودی ملت ایران به سمت قله پیشرفت همه جانبه مادی و معنوی، مواردی همچون وظیفه شناسی، هوشیاری، آماده بکار بودن، نشاط و امید، کار و تلاش پیگیر، وحدت و همدلی، و  موقع شناسی به لحظه ملت و مسئولان را ساز و برگ ادامه حرکت پرشتاب دانستند و تأکید کردند: به فضل و توفیق الهی ملت ایران با تجربه و توانایی هایی روزافزون خود، از مشکلات عبور خواهد کرد و بار دیگر جبهه استکبار را در حسرت شکست دادن این ملت خواهد گذاشت.
رهبر انقلاب اسلامی هدف اصلی و کلیدی ملت ایران را، از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی تا کنون، پیشرفت همه جانبه مادی و معنوی دانستند و افزودند: این پیشرفت الهام گرفته از منطق اسلام و متفاوت از پیشرفت تمدن مادی غرب است.
حضرت آیت الله خامنه ای با تأکید بر اینکه پیشرفت مورد نظر غرب، تک بعدی و تنها در جهت مسائل مادی است، خاطر نشان کردند: پیشرفت در منطق اسلامی ، دارای ابعاد مختلف مادی و معنوی است و شامل پیشرفت در علم، اخلاق، عدالت، رفاه عمومی، اقتصاد، عزّت و اعتبار بین المللی، استقلال سیاسی و تقرّب به خدا می شود.
ایشان یکی دیگر از ویژگی های پیشرفت اسلامی را، همه جانبه بودن آن ارزیابی و تأکید کردند: در منطق اسلام باید در دنیا، به گونه ای برنامه ریزی کرد که افق آن، نسلها و دهها سال آینده را در بر بگیرد و در عین حال  برای آخرت نیز باید به گونه ای آماده بود که گویا فرصت بسیار اندکی تا سفر آخرت باقی مانده است.
رهبر انقلاب اسلامی لازمه رسیدن به پیشرفت اسلامی را شناخت نقاط قوت و ضعف، داشتن برنامه ریزی متناسب با شرایط، رصد مرحله به مرحله حرکت به سمت هدف مورد نظر، و آگاه سازی مردم از نقشه راه و مشکلات و خطرهای پیش رو دانستند و افزودند: این وظایف بعهده نخبگان جامعه اعم از نخبگان سیاسی، علمی و دینی است.
حضرت آیت الله خامنه ای بعد از تبیین مفهوم پیشرفت اسلامی و لوازم مورد نیاز رسیدن به آن، به بررسی حرکت نظام اسلامی در مسیر رسیدن به پیشرفت همه جانبه اسلامی پرداختند.
ایشان در یک جمع بندی و قضاوت کلی از این حرکت، خاطرنشان کردند: نظام اسلامی در طول 33 سال گذشته، به طور مستمر حرکت پیش رونده و صعودی داشته  که البته این حرکت با فراز و فرودهایی نیز همراه بوده است.
رهبر انقلاب اسلامی سپس به بیان ساز و برگ مورد نیاز برای ادامه حرکت پرشتاب تر به سمت قله پیشرفت پرداختند و تأکید کردند: عزم راسخ، امید و نشاط، کار و تلاش پیگیر و هوشیاری از لوازم اصلی ادامه حرکت در مسیر پیشرفت است که اگر ملتی این ساز و برگ را در اختیار داشته باشد، بر همه مشکلات فائق خواهد آمد و دشمنان خود را به زانو در خواهد آورد.
حضرت آیت الله خامنه ای یکی از ضروریات بسیار مهم برای رسیدن به پیشرفت را داشتن ارزیابی دقیق و منطقی و بدرو از شعار زدگی از شرایط کشور دانستند و افزودند: ملت ایران از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی در یک عرصه رویارویی با شبکه خبیث صهیونیستی قرار دارد که برخی کشورهای غربی و در رأس آن آمریکا در این شبکه قرار دارند و از هیچ دشمنی و کینه ورزی با این ملت دریغ نمی کنند.
ایشان توانایی ها و فرصت  های ملت ایران در این عرصه رویارویی را برجسته خواندند و خاطرنشان کردند: نسل جوان پر انگیزه و با نشاط و دارای استعداد برتر، عزم و امید، منابع طبیعی ارزشمند و اساسی که میزان آن از متوسط جهانی بالاتر است، اقلیم متنوع، مسئولان دلسوز، نیروهای مسلح آماده و شجاع، روحانیت فاضل و دلسوز، دانشگاههای پر جمعیت، میلیون ها دانش آموز و چشم انداز بیست ساله ، امکانات و توانایی های برجسته ملت ایران است که زمینه ساز غلبه بر همه مشکلات و حرکت پرشتاب برای رسیدن به پیشرفت همه جانبه است.
رهبر انقلاب اسلامی پیشرفتهای زیربنایی کشور از جمله در زمینه خدمات مردمی، دانش و فناوری و معنویات را ممتاز خواندند و افزودند: ثبات سیاسی جمهوری اسلامی ایران یکی دیگر از مهمترین زیربناهای اساسی کشور است که با وجود روی کار آمدن دولتهای گوناگون و دارای سلائق مختلف سیاسی و جناحی، این ثبات از بین نرفته است.
حضرت آیت الله خامنه ای به زیربناهای قانونی و عملی اقتصادی نیز اشاره کردند و افزودند: سیاست های کلی اصل 44 و پیشرفت های زیربنایی اقتصادی بویژه در سد سازی، ساخت نیروگاهها ،گسترش شبکه فیبر نوری ، حمل و نقل، و راههای ارتباطی و مواصلاتی که بدست متخصصان و زبدگان جوان کشور بدست آمده، از زیربناهای مهم اقتصادی هستند.
ایشان نسل جوان پرنشاط، تحصیل کرده و شجاع را یکی دیگر از ثروت های زیربنایی ملت ایران برشمردند وبار دیگر تأکید کردند یکی از خطاهایی که در اواسط دهه هفتاد انجام شد، ادامه سیاست کنترل جمعیت بود که این اشتباه باید جبران شود زیرا نسل جوان، عامل اصلی پیش روندگی کشور است.
رهبر انقلاب اسلامی خاطرنشان کردند: البته اجرای سیاست کنترل جمعیت در اوایل دهه هفتاد کار صحیحی بود اما ادامه آن از اواسط دهه هفتاد اشتباه بود و مسئولین کشور و از جمله رهبری در این اشتباه سهیم هستند و باید از خداوند طلب عفو کنند.
حضرت آیت الله خامنه ای بعد از برشمردن نقاط قوت و توانایی های کشور، به برخی مشکلات و در رأس آن، بالا رفتن قیمت ها و بیکاری اشاره کردند و افزودند: این مشکلات، مشکلاتی است که همه مردم با آن دست به گریبان هستند اما مشکلات غیر قابل حلی نیستند زیرا انقلاب اسلامی در طول 33 سال گذشته ، مشکلات بزرگتر از این مسائل را پشت سر گذاشته است.
ایشان به برخی مشکلات بزرگ و پیچیده بعد از پیروزی انقلاب اسلامی از جمله تلاش برای ایجاد درگیری های قومی در کشور، راه اندازی جنگ تحمیلی 8 ساله، و اِعمال تحریمها اشاره و تأکید کردند: ملت ایران با ایستادگی و هوشیاری از همه این مشکلات عبور کرد.
رهبر انقلاب اسلامی در خصوص تحریمها خاطر نشان کردند: مسئله تحریمها، مسئله جدیدی نیست و از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی وجود داشته است اما دشمنان تلاش دارند تا موضوع تحریمها را بزرگ نمایی کنند و متأسفانه برخی هم در داخل با آنها همزبان میشوند.
حضرت آیت الله خامنه ای تشدید تحریمها بر ضد ملت ایران را در چند مرحله، دلیل بی نتیجه بودن آنها خواندند و افزودند: آمریکا و برخی کشورهای اروپایی، تلاش دارند تا این تحریمها را به دروغ به موضوع انرژی هسته ای مرتبط کنند در حالیکه در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی که تحریمها شروع شد، موضوع انرژی هسته ای به هیچ وجه وجود نداشت.
ایشان علت اصلی عصانیت جبهه استکبار را، تسلیم نشدن ملت ایران به برکت اسلام و قرآن دانستند و خاطر نشان کردند: به همین دلیل است که آنها با اسلام دشمنی و به پیامبر اسلام (ص) توهین میکنند.
رهبر انقلاب اسلامی افزودند: آنها به دروغ می گویند که اگر ملت ایران از انرژی هسته ای صرفنظر کند، تحریمها برداشته می شود درحالیکه علت اصلی اِعمال این تحریمهای غیر منطقی که نوعی وحشیگری نیز به حساب می آید، بغض و کینه آنها از ملت ایران است.
حضرت آیت الله خامنه ای تأکید کردند: این تحریمها در واقع جنگ با یک ملت است اما به توفیق الهی ، دشمنان در این جنگ هم مغلوب ملت ایران خواهند شد.
ایشان افزودند: البته تحریمها مشکلاتی را بوجود میآورند و برخی بی تدبیری ها هم ممکن است این مشکلات را افزایش دهد اما این مشکلات، مسائلی نیستند که جمهوری اسلامی ایران نتواند آنها را حل کند.
رهبر انقلاب اسلامی با اشاره به نوسانات اخیر ارز و ریال و خوشحالی دشمنان ملت ایران، خاطر نشان کردند: حدود دو یا سه ساعت عده ای در دو خیابان تهران چند سطل زباله را به آتش کشیدند، و بلافاصله مسئولان برخی کشورهای غربی با کنار گذاشتن متانت دیپلماسی، به ابراز خوشحالی کودکانه پرداختند اما باید از آنان پرسید که وضع اقتصادی ایران بدتر است یا کشورهای اروپایی که از حدود یکسال پیش درگیر تظاهرات خیابانی هستند؟
حضرت آیت الله خامنه ای خطاب به کشورهای غربی تأکید کردند: مشکلات شما به مراتب پیچیده تر از مشکلات ایران است، زیرا اقتصاد شما قفل شده است.
ایشان افزودند: امروز یکی از مسائل مهم در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، مشکلات اقتصادی مردم گرفتار آن و جنبش 99 درصدی است.
رهبر انقلاب اسلامی تأکید کردند: بدانید جمهوری اسلامی ایران با این مشکلات از پا در نمی آید و به فضل الهی بر مشکلات غلبه خواهد کرد و بار دیگر دشمنان را در حسرت شکست دادن ملت ایران خواهد گذاشت.
حضرت آیت الله خامنه ای عمل به وظیفه از جانب مردم و مسئولان را لازمه غلبه بر مشکلات دانستند و تأکید کردند: یکی از وظایف مهم مردم حفظ هوشیاری و موقع سنجی به لحظه است.
ایشان افزودند: در تهران عده ای به نام بازاری به خیابان آمدند و اغتشاش کردند اما بازاریان محترم سریعا اعلامیه دادند و از آنها اعلام برائت کردند که این، کار درست و نشانگر هوشیاری بازاریان بود.
رهبر انقلاب اسلامی با یادآوری قضایای فتنه سال 88 ، خاطر نشان کردند: بعد از انتخابات با عظمت سال 88 ، عده ای اظهار مخالفت کردند و عده ای هم بنام آنها و با سوء استفاده از این فرصت، آشوب و تشنج ایجاد کردند. آن عده ای که به اسم آنها آشوب شد، باید همان موقع اعلامیه میدادند و اعلام برائت میکردند، اما این کار را انجام ندادند.
حضرت آیت الله خامنه ای تأکید کردند: “هوشیاری و موقع سنجی لحظه ای” خصوصیت برجسته ای است که مردم همواره باید به آن توجه داشته باشند و به محض توطئه دشمن، به صورت لحظه ای واکنش نشان دهند.
ایشان وظیفه مسئولان را نیز حفظ اتحاد و همدلی، برنامه ریزی، رعایت حدود قانونی، مسئولیت شناسی و تقصیرها را به گردن هم نیانداختن ، دانستند و تأکید کردند: در قانون اساسی نقش مجلس، دولت، رئیس جمهور و قوه قضائیه مشخص شده است، بنابراین همه مسئولان باید به وظایف قانونی خود عمل کنند و با یکدیگر همدل، همراه و همزبان باشند.
رهبر انقلاب اسلامی خاطر نشان کردند: به لطف خداوند کشور در این خصوص مشکلی ندارد زیرا مسئولان کشور اعم از روسای قوا و بدنه سه قوه، دلسوز و علاقمند به سرنوشت کشور هستند.
حضرت آیت الله خامنه ای افزودند: البته ممکن است اشتباهات یا خطاهایی هم وجود داشته باشد ولی همه این اشتباهات قابل جبران هستند.
ایشان تأکید کردند: مسیر ملت ایران، مسیر مهمی است که میتواند تاریخ جهان را متحول کند، همانگونه که اکنون تاریخ منطقه را متحول کرده است.
رهبر انقلاب اسلامی حوادث منطقه را به زیان غرب بویژه آمریکا و تهدیدی برای رژیم صهیونیستی خواندند و با اشاره به یاوه گویی های مسئولان رژیم صهیونیستی افزودند: البته این یاوه گویی ها ارزش جواب دادن را ندارد ولی کشورهای اروپایی که به دنبال آمریکا به راه افتاده اند، بدانند که این همراهی عاقلانه و خردمندانه نیست و یک نوع حماقت است.
حضرت آیت الله خامنه ای با اشاره به خاطره ی نه چندان بد ملت ایران از بیشتر کشورهای اروپایی تأکید کردند: البته ملت ایران از انگلیس ذهنیت بسیار بدی دارد و به همین علت، به آن ، انگلیس خبیث گفته میشود.
ایشان افزودند: کشورهای اروپایی بدانند که همراهی با آمریکا نتیجه ای جز منفور شدن نزد ملت ایران ندارد.
رهبر انقلاب اسلامی در ادامه ، علاج اصلی و بنیانی مشکلات اقتصادی کشور را حمایت از تولید ملی و کار و سرمایه ایرانی دانستند وخاطر نشان کردند: توجه به تولید ملی موجب از بین رفتن گرانی، ایجاد اشتغال، و تقویت روحیه استغناء ملت ایران خواهد شد، بنابراین مسئولان باید به موضوع تولید ملی توجه جدی کنند.
رهبر انقلاب اسلامی در بخش دیگری از سخنان خود، با ابراز خرسندی فراوان از سفر به استان خراسان شمالی به عنوان باب الرضا(ع)، در روز زیارتی آن حضرت ، به بیان ویژگی ها و خصلت های برجسته مردم این منطقه و ظرفیت های طبیعی و جغرافیایی خراسان شمالی پرداختند.
حضرت آیت الله خامنه ای طبیعت زیبا و جاذبه های فراوان گردشگری، منابع طبیعی غنی و زمینه مستعد کشاورزی و دامی را از ویژگی های طبیعی استان خراسان شمالی برشمردند و افزودند: دیانت، سرزندگی و شور و نشاط، آماده بکار بودن، غیرت مرزبانی، استعدادهای برتر و درخشان، شجاعت ، و همزیستی مهربانانه و برادرانه قومیت های مختلف، از امتیازات برجسته مردم استان خراسان شمالی است.
پیش از سخنان رهبر انقلاب اسلامی حجت الاسلام و المسلمین یعقوبی امام جمعه بجنورد به حضرت آیت الله خامنه ای خیر مقدم گفت.

مطالعه متون دینی نشان می‌دهد که شدّت تخریبی گناهان، یکسان نیست و بسته به اینکه گناه در چه شرایطی، نسبت به چه کسی، در چه زمانی و با چه تلقی و تصوّری انجام شود، شدّت تخریبی و میزان مجازات آن نیز متفاوت خواهد بود؛ یکی از ایمان‌سوز‌ترین انواع گناه، گناهی است که در تنهایی انجام شود؛ ارتکاب گناه در تنهایی، نشانگر فقدان یقین به آیات قرآن، ضعف شدید ایمان و بی‌اعتنایی به نظارت و غیب‌دانی خدای متعال و همچنین پذیرش دین بر اساس ملاحظات اجتماعی است که نوعی ضعف شخصیت و نفاق محسوب می‌شود. حیا نکردن از خالق و حیاکردن از انسان، به بیان قرآن از اوصاف منافقان است: «یَسْتَخْفُونَ مِنَ النَّاسِ وَلاَ یَسْتَخْفُونَ مِنَ اللّهِ وَهُوَ مَعَهُمْ...» (النساء: 108) یعنی: از مردم شرم می‌کنند امّا از خدای متعال که ناظر و همراه‌شان است، شرم نمی‌کنند! مطابق حدیثی صحیح و البته بسیار هراس انگیز، که ابن ماجه قزوینی به شماره3442از ثوبان روایت کرده است، پیامبر (ص) فرموده‌اند: «لَأَعْلَمَنَّ أَقْوَامًا مِنْ أُمَّتِی یَأْتُونَ یَوْمَ الْقِیَامَةِ بِحَسَنَاتٍ أَمْثَالِ جِبَالِ تِهَامَةَ بِیضًا فَیَجْعَلُهَا اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ هَبَاءً مَنْثُورًا»؛ قَالَ ثَوْبَانُ یَا رَسُولَ اللَّهِ صِفْهُمْ لَنَا جَلِّهِمْ لَنَا أَنْ لَا نَکُونَ مِنْهُمْ وَنَحْنُ لَا نَعْلَمُ قَالَ: «أَمَا إِنَّهُمْ إِخْوَانُکُمْ وَمِنْ جِلْدَتِکُمْ وَیَأْخُذُونَ مِنْ اللَّیْلِ کَمَا تَأْخُذُونَ وَلَکِنَّهُمْ أَقْوَامٌ إِذَا خَلَوْا بِمَحَارِمِ اللَّهِ انْتَهَکُوهَا»: گروههایی از امتم را می‌شناسم که با نیکی‌هایی به اندازه کوه تهامه به دادگاه آخرت می‌آیند؛ امّا خدای متعال آن نیکی‌ها را همچون غبار پراکنده می‌سازد و نمی‌پذیرد! ثوبان گفت:‌ای پیامبر خدا، اوصافشان را برایمان آشکار فرما؛ مبادا ندانسته، از آنان شویم! پیامبر فرمود: آنان همکیش شما و از خودتان هستند و مانند شما اهل شب زنده داری هستند؛ امّا در هنگام خلوت، مرتکب بی‌شرمی در برابر خدای متعال می‌شوند و گناه می‌کنند!

معمولاً انسان عمدتاً در دو حالت مرتکب گناه و جرم می‌شود: نخست، در حالتی که احساس کند کسی او را نمی‌بیند و خبر نافرمانی‌اش به کسی نمی‌رسد؛ دوم، در حالتی است که احساس کند آنانی که از جرم وگناهش اطلاع می‌یابند، قدرت مجازات او را ندارند. برای نمونه راننده‌ای نافرهیخته و بی‌اعتنا به قوانین را در نظر بگیرید که به پشت چراغ قرمز می‌رسد و می‌بیند که چهار راه مجهز به چشم الکترونیکی است، پلیس چهارراه با موتور مخصوص، در محل حضور دارد و کمی آن سو‌تر نیز، خودروی الگانس با دو مأمور آماده در حال گشت زنی است! طبعاً در این شرایط، امکان تخلّف راننده از قوانین رانندگی، صفر است؛ زیرا راننده یقین دارد که هم او را می‌بینند و هم، توان ثبت تخلّف و مجازاتش را دارند! امّا اگر دوربینی نصب نشده نباشد و پلیسی هم در محل نباشد یا راننده به واسطه داشتن مقامی بالا‌تر یا پشت گرمی به قدرتی فرا‌تر، بداند که مأمور حاضر در محل، قدرت برخورد با او را ندارد، احتمال نقض قانون توسّط او افزایش می‌یابد؛ چون می‌داند که خارج از دایره اطلاع یا قدرت پلیس است!

در حوزه اخلاق و تقوا نیز چنین است و افراد غالباْ در حالاتی مرتکب گناه می‌شوند که باور و یقینشان به نظارت و حسابرسی خدای متعال شدیداْ کاهش یافته باشد. از این رو، اساس و اوج دینداری این است که فرد یقین داشته باشد که محال است از محدوده نظارت و قدرت خدای متعال، خارج شود و در همه حال و همه جا تحت نظارت و قدرت الهی است؛ اساساً هدف آفرینش کائنات با این همه پیچیدگی و تنوّع، کاشتن همین نگرش مهم و مؤثّر در درون انسانهاست: «الله الذی خَلَقَ سَبعَ سَماواتٍ و مِنَ الأرضِ مِثلَهنَّ یَتَنَزَّلُ الأمرُ بَینَهُنَّ لِتَعلَموا أنَّ اللهَ عَلی کُلِّ شیءٍ قَدیرٌ و أنَّ اللهَ قَد أحاطَ بِکُلِّ شَیءٍ عِلماً» (طلاق: 12)؛ یعنی: خدای متعال‌‌ همان کسی است که هفت آسمان و از زمین نیز به اندازه آن‌ها را آفرید، که فرمانش همواره در میانشان پایین می‌آید، تا بدانید که خدای متعال بر هر چیزی تواناست و خدای متعال بر همه چیز اطّلاع کامل دارد. پیام آور گرامی اسلام (ص) نیز که قرآن مجسّم بود، بنا به نقل عُبادة بن صامت فرموده‌اند: «إنّ أفضلَ الإیمانِ أن تَعلَمَ أنَّ اللهَ مَعَکَ حَیثُما کُنتَ»؛ یعنی بالا‌ترین درجه ایمان این است که بدانی هر جا که باشی خدای متعال، همراه و ناظر توست. (تفسیر ابن کثیر، ذیل آیه4حدید(

وقتی چنین است، طبعاً جلوگاه و نشانه اصلی ایمان به خدای متعال و صفات والایش، آن زمان و مکانی است که خارج از دایره آگاهی و قدرت دیگران است و گرنه بنا بر تجربه عملی و تصدیق روان‌شناسی اجتماعی، آبروداری و ظاهرسازی اخلاقی در حضور دیگران، از فنون معمول و عادات رایج انسانهاست؛ لذا خلوت، آزمونی کارامد برای نمایاندن اصالت ایمان و صداقت در تدیّن است و اگر فردی در این آزمون مردود شود، بدین معناست که در عمل، حرمتی کمتر از مخلوقات برای خالق خویش قائل است و همین کافی است که شرط قبولی اعمال، یعنی اخلاص را کاملاً تباه سازد و آن را در شدید‌ترین حالت نیازمندی، یعنی در صحنه قیامت، یکسره بر باد فنا بدهد!

کسی که بدین آفت دین‌سوز مبتلاست، می‌تواند با دعا و التجای صادقانه به درگاه پروردگار، پرهیز از تنهایی و شرایط محرّک تا بازیابی توان اراده، الهام از نوع رفتار در حضور معتمدین و نزدیکان، تقویت حسّ نظارت الهی، یادآوری مرگ و فرجام آکنده از رسوایی و خواری گناه پیشگی، در پیش گرفتن سیاست تنش‌زایی در تعامل با نفس و شیطان، گسترش روابط با نیکوکاران و حفظ طراوت زبان با مداومت بر اذکار شرعی، در درمان این بیماری ویرانگر و خرمن‌سوز کوشش کند 

آیات قرآن و روایات اهل بیت (ع) به شدت از سخت گیری بیجا در معیارهای ازدواج پرهیز داده‌اند، زیرا به ترویج فساد در جامعه و ابتلاء جوانان به آسیب‌های روانی حاصل از سرکوب غرایز طبیعی منجر می‌شود.

امام صادق (ع) فرمود: «مردی نزد پدرم آمد، پدرم به او گفت «آیا همسرداری؟» گفت «نه»، پدرم گفت «من دنیا و آنچه در آن است را با یک شب بودن با همسر عوض نمی‌کنم»؛ سپس فرمود «دو رکعت نماز مردی که ازدواج کرده، بر نماز شب و روزه مرد مجرد برتری دارد‌،» سپس پدرم 7 دینار به او داد و گفت «با این مبلغ مقدمات ازدواج را فراهم کن»، آنگاه پدرم افزود «رسول خدا (ص) فرمود "تشکیل خانواده دهید ( ازدواج کنید که رزق و روزی شما افزون شود)".»

وساطت در ازدواج

در سوره نور آیات 32 و 33 قرآن مجید خداوند می‌فرماید: «دخترها و پسرها مجرد را و غلامان و کنیزان خود را که شایسته باشند، همسر دهید؛ اگر تنگدست باشند، خدا به کرم خود توانگرشان خواهد ساخت که خدا گشایش دهنده و داناست، آنان که استطاعت برای ازدواج ندارند باید پاکدامنی پیشه کنند تا خدا از کرم خویش توانگرشان گرداند.»

امام صادق(ع) می‌فرماید: «هر که دختر یا پسر مجردی را همسر دهد، خداوند در روز قیامت با دیده رحمت به او می‌نگرد.»

امام صادق(ع) فرمود: «پیامبر (ص) می‌فرماید: ازدواج کنید و مجردان را نیز همسر دهید؛ آگاه باشید بهره مسلمان آن است که مالی را جهت ازدواج فرد مجردی هزینه کند؛ هیچ چیز نزد خداوند عزوجل محبوب تر از خانه‌ای که با ازدواج آباد شود، نیست»؛ سپس امام صادق (ع) فرمود: «خداوند عزوجل در مورد طلاق هشدار داده و مکرر این هشدار را بیان فرمود و این به دلیل نفرت او از طلاق بود.»

صفات زن شایسته

امام صادق(ع) به داوود کرخی هنگامی که قصد ازدواج داشت، فرمود: بیندیش وجودت را کجا قرار می‌دهی؟

زن قید و بند زندگی است، پس دقت کن که خودت را به چه چیز مقید می‌سازی، برای زنان سنجش نیست، نه برای خوبان آنها و نه برای بدان آنان؛ زنان خوب را با طلا و نقره نیز نمی‌توان سنجید، زیرا از طلا و نقره برترند و زنان بد را با خاک هم نمی‌توان ارزش‌گذاری کرد که خاک از آنها بهتر است.

اگر مرد با زن به خاطر زیبایی یا ثروتش ازدواج کند به همان واگذار شود و اگر با زن به خاطر دینش و فضائلش ازدواج کند، خداوند زیبایی و ثروت را روزیش گرداند.

ارج نهادن به ایده جوان در ازدواج

شخصی گوید: «به امام صادق(ع) گفتم: می‌خواهم با زنی ازدواج کنم و پدر و مادرم می‌خواهند زن دیگری را به ازدواج من درآورند، امام (ع) فرمودند: با کسی که خودت می‌خواهی ازدواج کن و با آنکه پدر و مادرت می‌خواهند ( و تو مایل نیستی) ازدواج مکن.»

عشق و احساس متقابل زن و شوهر

امام صادق (ع) فرمود: «بهترین زنان شما با محبت‌ترین زنان نسبت به شوهران‌شان و مهربان‌ترین مادران نسبت به فرزندانشان هستند آنهایی که در امور جنسی مطیع همسران‌شان هستند و در برابر دیگر عفیفند.»

زن در روابط میان خود و شوهر همدلش، از سه خصلت بی‌نیاز نیست که یکی از آن سه، اظهار عشق به شوهر با دلربایی است.

هرگاه عشق و علاقه مردی به همسرش زیاد می‌شود بر ایمان او افزوده می‌شود و هرکس محبتش نسبت به ما اهل بیت زیاد شود، محبتش نسبت به زن و همسر زیاد می‌شود.

حسن معاشرت متقابل زن و شوهر

امام صادق(ع) فرمود: شوهر در روابط میان خود و همسرش به سه چیز نیاز دارد: مدارا و خوش رفتاری با زن، تا همراهی، محبت و علاقه زن را جلب کند؛ خوش اخلاقی با زن، با به دست آوردن قلب و پیراستن ظاهری‌اش در مقابل دیدگان و گشاده دستی با او، زن نیز در روابط خود با همسرش به سه ویژگی نیاز دارد: خود را از هر پلیدی دور نگه دارد تا آنجا که شوهرش در هر حالتی خوش یا ناخوش به او اطمینان کند و متعهد بودن زن تا به هنگام خطا، شوهر به او توجه کند؛ اظهار عشق و علاقه به همسر همراه با دلربایی و ظاهری جذاب دربرابر دیدگان او انسان در خلال برآوردن نیازهای منزل و عیال به سه چیز نیازمند است، حتی اگر آن چیزها با طبع او سازگار نباشد با یکی از آنها معاشرت نیکوست؛ خداوند رحمت کند مردی که روابط میان خود و زنش را نیکو قرار می‌دهد.

نقش زن و شوهر در پوشاندن عیوب و آراستن یکدیگر به جمال باطنی

امام صادق (ع) فرمود: 5 خصلت است که هر کس یکی از آنها را نداشته باشد پیوسته در زندگانی کمبود دارد، عقلش از میان می‌رود و قلبش مشغول می‌شود، یکی از آنها وجود همدم و همراه مناسب است؛ راوی گوید گفتم: همدم همراه کیست؟ آن حضرت فرمودند: زن صالح(شایسته).

امام صادق(ع) فرمود: علی(ع) و فاطمه(س) دو دریای عمیق از علم هستند.

زن و شوهرها در بهشت

هم و ازواجهم علی الارائک متکئون. سوره یس آیه 56، ایشان همراه به همسران خود ( در بهشت) در سایه هستند و بر سریرها تکیه زده‌اند.

کسانی که خود و همسران شایسته آنان داخل بهشت می‌شوند و ملائکه نیز از هر دری بر آنان وارد می‌شوند، درحالی که می‌گویند: سلام بر شما به سبب صبری که کردید، پس خوب خانه آخرتی نصیب شما شد. (سوره رعد آیه 24 و 23)

امام صادق(ع) فرمود: هنگامی که مؤمنان در آستانه درها (مواقف قیامت) محاسبه می‌شوند، همسرانشان در انتظار آنها هستند همان گونه که در دنیا در آستانه در، منتظر آنها بودند؛ پس فرستاده‌ای به زنان بشارت می‌دهد و می‌گوید: به خدا قسم فلانی از حساب معاف شد، زنان می‌گویند: به خدا؟ پس گفته می شود: به خدا او را دیدم که از حساب معاف شد و هنگامی که نزد همسران‌شان می‌آیند آنها به او تبریک گفته، می‌گویند: در دنیا کسی جز ما استحقاق اینکه خانواده تو باشد را نداشت.

شبی از شبها، شاگردی در حال عبادت و تضرع وگریه و زاری بود.
در همین حال مدتی گذشت، تا آنکه استاد خود را، بالای سرش دید، که با تعجب و حیرت؛ او را، نظاره می کند !
استاد پرسید : برای چه این همه ابراز ناراحتی و گریه و زاری می کنی؟
شاگرد گفت : برای طلب بخشش و گذشت خداوند از گناهانم، و برخورداری از لطف خداوند!
استاد گفت : سوالی می پرسم ، پاسخ ده؟
شاگرد گفت : با کمال میل؛ استاد.
استاد گفت : اگر مرغی را، پروش دهی، هدف تو از پرورشِ آن چیست؟
شاگرد گفت: خوب معلوم است استاد؛ برای آنکه از گوشت و تخم مرغ آن بهره مند شوم.
استاد گفت: اگر آن مرغ، برایت گریه و زاری کند، آیا از تصمیم خود، منصرف خواهی شد؟
شاگردگفت: خوب راستش نه...! نمی توانم هدف دیگری از پرورش آن مرغ، برای خود، تصور کنم!
استاد گفت: حال اگر این مرغ، برایت تخم طلا دهد چه؟ آیا باز هم او را خواهی کشت، تا از گوشت آن بهره مند گردی؟!
شاگرد گفت : نه هرگز استاد، مطمئنا آن تخمها، برایم مهمتر و با ارزش تر خواهند بود!
استاد گفت :پس تو نیز؛ برای خداوند، چنین باش!
همیشه تلاش کن، تا با ارزش تر از جسم، گوشت، پوست و استخوانت گردی.
تلاش کن تا آنقدر برای انسانها، هستی و کائنات خداوند، مفید و با ارزش شوی
تا مقام و لیاقتِ توجه، لطف و رحمتِ او را، بدست آوری.
خداوند از تو گریه و زاری نمی خواهد!
او، از تو حرکت، رشد، تعالی، و با ارزش شدن را می خواهد ومی پذیرد
« نه ابرازِ ناراحتی و گریه و زاری را.....!!!»

سوگند به روز وقتی نور می گیرد و به شب وقتی آرام می گیرد
که من نه تو را رها کرد ه ام و نه با تو دشمنی کرد ه ام. (ضحی 1-2)

افسوس که هر کس را به تو فرستادم تا به تو بگویم دوستت دارم
و راهی پیش پایت بگذارم او را که مرا به سخره گرفتی. (یس 30)

و هیچ پیامی از پیام هایم به تو مرسید مگر از آن روی گردانیدی.(انعام 4)

و با خشم رفتی و فکر کردی هرگز بر تو قدرتی نداشته ام(انبیا 87)

و مرا به مبارزه طلبیدی و چنان توهم زده شدی
که گمان بردی خودت بر همه چیز قدرت داری. (یونس 24)

و این در حالی بود که حتی مگسی را نمی توانستی و نمی توانی بیافرینی
و اگر مگسی از تو چیزی بگیرد نمی توانی از او پس بگیری (حج 73)

پس چون مشکلات از بالا و پایین آمدند و چشمهایت از وحشت فرورفتند،
و قلبت آمد توی گلویت و تمام وجودت لرزید چه لرزشی، گفتم کمک هایم در راه است
و چشم دوختم ببینم که باورم میکنی اما به من گمان بردی چه گمان هایی .( احزاب 10)

تا زمین با آن فراخی بر تو تنگ آمد پس حتی از خودت هم به تنگ آمدی
و یقین کردی که هیچ پناهی جز من نداری، پس من به سوی تو بازگشتم
تا تو نیز به سوی من بازگردی ، که من مهربان ترینم در بازگشتن. (توبه 118)

وقتی در تاریکی ها مرا بزاری خواندی که اگر تو را برهانم با من می مانی،
تو را از اندوه رهانیدم اما باز مرا با دیگری در عشقت شریک کردی . (انعام 63-64)

این عادت دیرینه ات بوده است، هرگاه که خوشحالت کردم از من روی گردانیدی
و رویت را آن طرفی کردی و هروقت سختی به تو رسید از من ناامید شده ای. (اسرا 83)

آیا من برنداشتم از دوشت باری که می شکست پشتت؟ (سوره شرح 2-3)

غیر از من خدایی که برایت خدایی کرده است ؟ (اعراف 59)

پس کجا می روی؟ (تکویر 26)

پس از این سخن دیگر به کدام سخن می خواهی ایمان بیاوری؟ (مرسلات 50)

چه چیز جز بخشندگی ام باعث شد تا مرا که می بینی خودت را بگیری؟(انفطار 6)

مرا به یاد می آوری ؟ من همانم که بادها را می فرستم تا ابرها را در آسمان پهن کنند
و ابرها را پاره پاره به هم فشرده می کنم تا قطره ای باران از خلال آن ها بیرون آید
و به خواست من به تو اصابت کند تا تو فقط لبخند بزنی، و این در حالی بود
که پیش از فرو افتادن آن قطره باران، ناامیدی تو را پوشانده بود (روم 48)

من همانم که می دانم در روز روحت چه جراحت هایی برمی دارد
و در شب روحت را در خواب به تمامی بازمی ستانم تا به آن آرامش دهم
و روز بعد دوباره آن را به زندگی برمی انگیزانم و تا مرگت که
به سویم بازگردی به این کار ادامه می دهم. (انعام 60)

من همانم که وقتی می ترسی به تو امنیت می دهم (قریش 3)

برگرد، مطمئن برگرد، تا یک بار دیگه با هم باشیم (فجر 28-29)

تا یک بار دیگه دوست داشتن همدیگر را تجربه کنیم. (مائده 54)

در زندگی روز مره باید یک نکته ی بسیار ساده را بدانیم و به آن عمل کنیم تا هیچ گاه دچار خسران و زیان نگردیم و آن این که؛ به تمام کارهایمان رنگ و جهت خدایی دهیم و هیچ کاری را به قصد به دست آوردن جلب نظرکسی جز خدا ، انجام ندهیم 

تمام کارها با رنگ الهی!

«قالَ إِنِّی أُرِیدُ أَنْ أُنْکِحَکَ إِحْدَى ابْنَتَیَّ هاتَیْنِ عَلى‏ أَنْ تَأْجُرَنِی ثَمانِیَ حِجَجٍ فَإِنْ أَتْمَمْتَ عَشْراً فَمِنْ عِنْدِکَ وَ ما أُرِیدُ أَنْ أَشُقَّ عَلَیْکَ سَتَجِدُنِی إِنْ شاءَ اللَّهُ مِنَ الصَّالِحِینَ ؛ (حضرت شعیب به موسى) گفت : «من مى‏خواهم یکى از این دو دخترم را به همسرى تو درآورم به این شرط که هشت سال براى من کار کنى و اگر آن را تا ده سال افزایش دهى ، محبّتى از ناحیه توست من نمى‏خواهم کار سنگینى بر دوش تو بگذارم و ان شاء اللَّه مرا از صالحان خواهى یافت .»  (قصص 27)

نکته‏های آیه:

ما مى‏توانیم تمام کارهاى خود را رنگ الهى دهیم ، چنان که قرآن مى‏فرماید : « صِبْغَةَ اللَّهِ وَ مَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ صِبْغَةً» (بقره، 138) مثلًا هر گاه صورت خود را مى‏شوییم ، قصد وضو نماییم ، هر گاه مى‏نشینیم مثل پیامبر (صلى اللَّه علیه و آله) رو به قبله نشینیم ، به جاى مدرک و مقام ، براى رضاى خداوند درس بخوانیم ، لباسى که براى همسر مى‏خریم ، به مناسبت اعیاد مذهبى همچون عید غدیر یا تولّد حضرت زهرا (علیها السلام) باشد ، هدیه‏اى که براى فرزند خود مى‏خریم به مناسبت کسب یک کمال معنوى باشد .

پیام‏هایی از آیه:

1 ـ اگر کارى بر اساس جوانمردى و ضعیف نوازى انجام شود ، علاوه بر اجر معنوى ، پاداش دنیوى نیز به دنبال دارد : « قالَ إِنِّی أُرِیدُ أَنْ أُنْکِحَکَ » (حضرت موسى که تا ساعاتى پیش حتّى بر جان خود ایمن نبود ، اینک علاوه بر امنیّت جانى، صاحب زن و زندگى و کار مى‏شود .)

2 ـ سنّت‏هاى خوب ازدواج (همچون حضور در منزل دختر و گفتگو با حضور پدرش) را از انبیا بیاموزیم : « إِنَّ أَبِی یَدْعُوکَ ... إِنِّی أُرِیدُ أَنْ أُنْکِحَکَ »

3 ـ شناخت داماد پیش از اقدام به ازدواج ، امرى ضرورى است : « فَلَمَّا ... قَصَّ عَلَیْهِ الْقَصَصَ ... قالَ إِنِّی أُرِیدُ أَنْ أُنْکِحَکَ» (موسى سرگذشت خود را صادقانه به شعیب گفت و او به موسى اطمینان پیدا کرد، آن گاه پیشنهاد دامادى او را براى دخترش مطرح نمود .)

4ـ اگر از امین بودن ، توانایى و علاقمندى به کار جوان مطمئن شدیم، « الْقَوِیُّ الْأَمِینُ » نداشتن امکانات و مسکن را مانع ازدواج قرار ندهیم : « أُرِیدُ أَنْ أُنْکِحَکَ »

5 ـ پیشنهاد ازدواج از جانب پدر دختر مانعى ندارد : « إِنِّی أُرِیدُ أَنْ أُنْکِحَکَ »

6 ـ رعایت نوبت میان دختران ، و ازدواج دختر بزرگتر قبل از کوچکتر، همه‏جا ضرورى نیست :« إِحْدَى ابْنَتَیَّ » (حضرت شعیب به موسى گفت: مى‏خواهم یکى از این دو دخترم را به ازدواج تو درآورم و شرط نکرد که دخترِ اوّل باشد یا دوّم .)

7ـ پدر نباید در امر ازدواج میان دختران ، تفاوت بگذارد : « إِحْدَى ابْنَتَیَّ هاتَیْنِ »

8ـ دختر و پسر مى‏توانند در هنگام خواستگارى در برابر یکدیگر قرار بگیرند : « هاتَیْنِ »

9ـ غریزه‏ى جنسى را جدّى بگیریم . حتّى در خانه نبوّت ، براى سلامت محیط خانه و کار ، ابتدا به امر ازدواج اقدام و سپس به استخدام توجّه مى‏شود : « أُرِیدُ أَنْ أُنْکِحَکَ ... عَلى‏ أَنْ تَأْجُرَنِی »  

10ـ ازدواج ، با مهریه همراه است : « عَلى‏ أَنْ تَأْجُرَنِی »

11ـ لازم نیست مهریه مال و ثروت باشد . حضرت شعیب به موسى گفت: دخترم را به ازدواج تو درمى‏آورم به شرط آن که هشت سال براى من کار کنى : « عَلى‏ أَنْ تَأْجُرَنِی ثَمانِیَ حِجَجٍ » (البتّه در شریعت اسلام مى‏بایست به فتاواى مراجع تقلید مراجعه کنیم.)

12ـ زمان‏بندى قراردادها را بر اساس زمان عبادات و امور معنوى قرار دهیم : « ثَمانِیَ حِجَجٍ » (به جاى هشت سال ، فرمود : هشت حج)

 13ـ یکى از راه‏هاى ترویج معروف ، بزرگداشت اوقات معنوى و « ایّام اللَّه » است : « ثَمانِیَ حِجَجٍ »

14ـ مقام نبوّت ، مانع از صحبت پیرامون مقدار مهریه و مال الاجاره نیست :  « ثَمانِیَ حِجَجٍ »

15ـ مراسم حج ، در ادیان گذشته نیز سابقه داشته است :« حِجَجٍ »

16ـ هنگام صحبت براى مهریه ، پدر عروس ، حدّ اقل مورد قبول را انتخاب کند و پذیرش بیشتر را به اختیار داماد بگذارد : « فَإِنْ أَتْمَمْتَ عَشْراً فَمِنْ عِنْدِکَ » حضرت شعیب به موسى گفت : اگر هشت سال را به ده سال برسانى اختیار با شماست .

17 ـ در میزان مهریه ، داماد را در تنگنا قرار ندهید : « فَمِنْ عِنْدِکَ »

18 ـ پدر عروس در امر ازدواج سخت‏گیرى نکند و در پرداخت مهریه ، توان داماد را در نظر بگیرد : « ما أُرِیدُ أَنْ أَشُقَّ عَلَیْکَ »

19 ـ کسانى که به کارگران و زیردستان خود سخت‏گیرى مى‏کنند ، انسان‏هایى ناصالح هستند : «سَتَجِدُنِی إِنْ شاءَ اللَّهُ مِنَ الصَّالِحِینَ »

20 ـ داماد باید از ناحیه بستگان جدید ، آرامش خاطر داشته باشد : « سَتَجِدُنِی إِنْ شاءَ اللَّهُ مِنَ الصَّالِحِینَ »

21ـ بدون استمداد از خدا و گفتن انشاء اللَّه ، براى آینده وعده‏اى ندهیم : « إِنْ شاءَ اللَّهُ مِنَ الصَّالِحِینَ »

22 ـ اعتمادِ متقابلِ داماد و خانواده عروس لازم است : « سَتَجِدُنِی ... مِنَ الصَّالِحِینَ »